Wielu menedżerów kierując zespołami doświadcza momentów, w których podwładni w ich zespołach czasem angażują się we wdrożenie komunikowanych im decyzji, a niekiedy wykazują dużą obojętność. Taka postawa jest często odzwierciedleniem problemu podstaw władzy, czyli fundamentów, na których lider opiera swoje przywództwo. Z tego powodu niezmiernie istotne jest świadome budowanie podstaw swojej władzy, aby w przyszłości zwiększyć efektywność własnych działań. Za każdym razem, kiedy komunikujesz nową procedurę lub obowiązki w zespole, a późniejsze efekty pozostają znikome, zapewne nie dysponujesz wystarczającym autorytetem, dającym Ci skuteczną możliwość kierowania zespołem.
BADANIA PRZEPROWADZONE NA UNIWERSYTECIE HARVARDA DOPROWADZIŁY DO WYDZIELENIA CZTERECH FUNDAMENTÓW WŁADZY:
• władza oparta na systemie kar i nagród (reward and punishment); w takim przypadku zespół wykonuje Twoje decyzje i polecenia, bo wie, że ich wykonanie skutkuje nagrodą, odmowa wykonania przynosi natomiast negatywne konsekwencje. Kary i nagrody stanowią fundament, na którym opiera się władza lidera, umożliwiając weryfkowanie realizacji obowiązków należących do poszczególnych pracowników. To podejście samo w sobie nie buduje zaangażowania zespołu. Każdy członek zespołu musi mieć jasność co do tego, za co będzie doceniony, a za co może zostać ukarany; dzięki temu zrozumie, jakie ma pole manewru. Trudno jednak oczekiwać od takiego pracownika, że zrobi coś więcej. JEST TO STYL ROZLICZAJĄCY
• władza oparta na sile eksperckiej (expert power), w której zespół angażuje się we współpracę, uważnie Ciebie słucha. Ludzie widzą bowiem w Tobie eksperta, postrzegają Cię jako osobę, która ma dostęp do odpowiedniej wiedzy — z dużym doświadczeniem i odpowiednim wykształceniem. Kiedy zostajesz liderem, postaraj się oszacować, jak bardzo istotne dla odniesienia sukcesu jest to, czy Twój zespół postrzega Cię jako eksperta w danej branży i dziedzinie. Porozmawiaj ze swoimi ludźmi, klientami, partnerami biznesowymi, poprzednikiem na Twoim stanowisku — jeśli okaże się, że zespół nie widzi w Tobie stuprocentowego eksperta w branży, koniecznie zacznij budować swój autorytet. Możesz to zrobić, uzupełniając swoją wiedzę, uczestnicząc w szkoleniach branżowych, a przede wszystkim stale się ucząc. Nawet jeśli w danym momencie nie jesteś postrzegany jako ekspert, mając odpowiednią determinację do systematycznej nauki, z czasem zgłębisz tajniki swojej branży, stając się bardziej doświadczonym niż niejeden z Twoich podwładnych. JEST TO STYL ANGAŻUJĄCY
• władza oparta na sile relacji (attraction power), w takim przypadku zespół angażuje się w wykonanie Twoich poleceń, dlatego że jesteś miłym, lubianym i powszechnie szanowanym kolegą; Twoi podwładni darzą Cię sympatią. Zachęcamy każdego lidera, aby świadomie rozwijał „siłę relacji” we współpracy z zespołem. Jesteśmy przekonani, że jest to możliwe, gdyż zależy jedynie od dobrej woli lidera. Jeżeli włożysz odrobinę wysiłku, aby wobec swojego zespołu zachowywać się w miły, uprzejmy sposób, ludzie docenią Twój wkład i uznają, że się starasz. Dzięki temu zwiększy się szansa, że Twój zespół zaangażuje się we współpracę z Tobą, gdyż uzna, że zależy Ci nie tylko na generowaniu wyniku, ale również na dobrej atmosferze pracy. JEST TO STYL ANGAŻUJĄCY
• władza oparta na mandacie (legitimate power), w której zespół angażuje się we współpracę z Tobą, ponieważ uznaje Twoje zwierzchnictwo; często z tej podstawy władzy korzystają liderzy projektów, którzy nie mają bezpośredniego nadzoru nad członkami grupy projektowej, ale potrafą zaangażować ludzi do określonych zadań. Warto wiedzieć, że siła mandatu jest skuteczną formą sprawowania władzy, kiedy stosuje się ją w relacji z odpowiedzialnym i mądrym zespołem. Jest tak, ponieważ zespół musi czasem odłożyć bieżące obowiązki na bok i zaangażować się w działania rozpoczęte przez lidera, działającego na podstawie powierzonego mu mandatu. Często te projekty nie przynoszą natychmiastowych efektów, bo są skupione na wypracowywaniu strategicznych rozwiązań, które w efekcie mogą doprowadzić do uzyskania przewagi nad konkurencją. JEST TO STYL ANGAŻUJĄCY
Współczesne zespoły wymagają świadomego stosowania każdej z czterech podstaw władzy. Należy przy tym pamiętać, że w sytuacji, w której lider wprowadza jakąś zmianę w sposób dyrektywny (odgórnie, bez konsultacji z zespołem), warto mieć pewność, że jest odpowiednio umocowany, ma skuteczne atrybuty władzy, aby zaangażować podległy mu zespół. Pomóc może w tym zadanie sobie prostego pytania: „Czy podwładni zrobią dokładnie to, o co proszę?”